Zasady umieszczania plakatów wyborczych w pasie drogowym dróg gminnych.

Umieszczanie plakatów wyborczych w pasie drogowym.
W związku ze zbliżającymi się wyborami przypominamy komitetom wyborczym o obowiązujących przepisach prawa i procedurach postępowania w zakresie umieszczania plakatów wyborczych w pasie drogowym dróg gminnych.
1. Umieszczenie plakatu wyborczego w pasie drogowym drogi gminnej wymaga zezwolenia zarządcy tej drogi (Burmistrza Nysy).
2. Zezwolenie to decyzja administracyjna, w której zostanie naliczona stosowna opłata za zajęcie pasa drogowego.
3. Za plakat wyborczy umieszczony bez takiej zgody naliczana będzie kara pieniężna.
4. Plakaty umieszczone w pasie drogowym lub w jego sąsiedztwie, które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego, będą usuwane.

Podstawy prawne:

Zgodnie z aktualną linią orzecznictwa sądów administracyjnych, plakaty wyborcze spełniające cechy materiału wyborczego, o którym mowa w art. 109 § 1 i 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy stanowią reklamy w rozumieniu art. 4 pkt 23 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, a zatem ich umieszczenie w pasie drogowym podlega dyspozycjom art. 39 ust. 3 oraz art. 40 ust. 1 w związku z ust. 2 pkt 3 ustawy o drogach publicznych.

Powyższą wykładnię przepisów dotyczących umieszczania reklam wyborczych w pasie drogowym potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 24 sierpnia 2010 r. (sygn. akt II GSK 728/09) oraz w wyroku z dnia 9 września 2021 (sygn. akt: II GSK 1910/21) oraz wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych, m. in. wyrok WSA w Szczecinie z 29 sierpnia 2013 r. (sygn. akt II SA/Sz 1227/12) oraz wyrok WSA w Łodzi z 17 lipca 2015 r. (sygn. akt III SA/Łd 449/15).

Pojęcie reklamy zdefiniowano w art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych:
reklama – umieszczone w polu widzenia użytkownika drogi tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe w rozumieniu art. 2 pkt 16b i 16c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a także każdy inny nośnik informacji wizualnej, wraz z jej elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, niebędący znakiem drogowym, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, ustawionym przez gminę znakiem informującym o obiektach zlokalizowanych przy drodze, w tym obiektach użyteczności publicznej, znakiem informującym o formie ochrony zabytków lub tablicą informacyjną o nazwie formy ochrony przyrody w rozumieniu art. 115 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.

Zgodnie natomiast z art. 109 ustawy – Kodeks wyborczy, materiałem wyborczym jest każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami (§ 1). Materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie komitetu wyborczego, od którego pochodzą (§ 2) oraz podlegają ochronie prawnej (§ 3). Przepis art. 110 § 1 Kodeksu wyborczego stanowi zaś, że cyt.: „Na ścianach budynków, przystankach komunikacji publicznej, tablicach i słupach ogłoszeniowych, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych i telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości, obiektu albo urządzenia.”.
Plakat wyborczy, podobnie jak handlowy czy usługowy plakat reklamowy, nie jest związany z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Zatem jego umieszczenie w pasie drogowym, bez względu na nośnik, tj. czy jest nim urządzenie obce, czy urządzenie (obiekt) związany z zarządzeniem drogami i potrzebami ruchu, zależy od zgody zarządcy drogi.

Wymagania odnośnie wniosku o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 2004 r. w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego.

W związku z powyższym, umieszczenie w pasie drogowym tego typu reklam wymaga wcześniejszego uzyskania:
1. Zezwolenia zarządcy drogi na lokalizację reklam w pasie drogowym drogi krajowej na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o drogach publicznych w drodze decyzji administracyjnej.
Wniosek o zezwolenie na lokalizację reklamy w pasie drogowym składa się do Burmistrza Nysy wraz z wymaganymi dokumentami, tj.:
– wniosek z oznaczeniem wnioskującego komitetu wyborczego (nazwa, adres);
– określenie/opis rodzaju reklamy i jej wymiarów;
– szczegółowy plan sytuacyjny w skali 1:1000 lub 1:500 z zaznaczeniem granic i podaniem wymiarów planowanej powierzchni zajęcia pasa drogowego oraz zaznaczonymi szczegółami terenowymi lub opisem umożliwiającym identyfikację miejsca.
2. Zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego wydanego na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych w drodze decyzji administracyjnej, w którym zostanie naliczona stosowna opłata za zajęcie pasa drogowego poprzez umieszczenie w nim reklamy (art. 40 ust. 6 w zw. z art. 40 ust. 3 ustawy o drogach publicznych).
Wniosek o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego drogi gminnej w celu umieszczenia w nim reklamy składa się do Burmistrza Nysy wraz z wymaganymi dokumentami, tj.:
– wniosek z oznaczeniem wnioskującego komitetu wyborczego (nazwa, adres), określeniem celu zajęcia, określeniem lokalizacji, wymiarów i powierzchni oraz rodzaju reklamy, planowany okres zajęcia,
– szczegółowy plan sytuacyjny w skali 1:1000 lub 1:500, z zaznaczeniem granic i podaniem wymiarów planowanej powierzchni zajęcia pasa drogowego, z podaniem wymiarów i powierzchni reklamy oraz zaznaczonymi szczegółami terenowymi lub opisem umożliwiającym identyfikację miejsca.
Aktualna stawka za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia w nim reklamy zgodnie ze stosowną Uchwałą Rady Miejskiej w Nysie wynosi 1,5 zł za 1 m2 powierzchni reklamy za 1 dzień.

W przypadku umieszczania reklamy na ścianach budynków, przystankach komunikacji publicznej, tablicach i słupach ogłoszeniowych, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych i telekomunikacyjnych i innych usytuowanych w pasie drogowym uzyskanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego nie zwalnia z konieczności uzyskania zezwolenia również od ich właściciela lub zarządcy.

Nie dopuszcza się lokalizacji reklam:
– poza obszarem zabudowanym, z wyłączeniem parkingów i miejsc obsługi podróżnych (art. 39 ust. 1 pkt. 6 Ustawy o drogach publicznych);
– na słupkach znaków drogowych;
– w sposób mogący powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń;
– w sposób mogący zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego;
– przy skrzyżowaniu ulic lub dróg;
– w sposób ograniczający widoczność znaków drogowych;
– w sposób utrudniający widoczność dla uczestników ruchu drogowego.