Nyska Kronika Filmowa – odc. 475
24 stycznia 2025
Dziś powiemy m.in. o konsultacjach dotyczących przygotowania koncepcji zabezpieczenia przeciwpowodziowego zlewni rzek: Nysy Kłodzkiej i Białej Głuchołaskiej.
Tobie Polsko – uroczystość oznaczenia grobu powstańca śląskiego śp. Franciszka Pstruchy
19 października na Cmentarzu Jerozolimskim w Nysie, z inicjatywy katowickiego oddziału IPN, odbyła się uroczystość oznaczenia grobu powstańca śląskiego śp. Franciszka Pstruchy. Grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski, znajdujący się w pobliżu Kościoła św. Krzyża został specjalnie oznakowany. To jeden z akcentów wieńczących obchody 100-lecia Powstań Śląskich.
Wydarzenie odbyło się z udziałem rodziny powstańca, władz samorządowych i młodzieży szkolnej oraz przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej z Opola i Katowic, w asyście honorowej Straży Miejskiej w Nysie. – Do niedawna, z 60 tys. powstańców, mieliśmy zidentyfikowanych jedynie 150 grobów – mówi Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczennictwa w Katowicach, Jan Kwaśniewicz. – Nasz apel o ocalenie grobów powstańców poskutkował tym, że udało się odnaleźć 220 kolejnych, w tym 1 w Nysie, o którym poinformowała rodzina zmarłego. Dziękuję Urzędowi Miejskiemu w Nysie za okazaną pomoc, a także proboszczowi parafii.
Grób został wpisany ewidencji IPN-u, a Rodzina będzie mogła starać się o środki finansowe na utrzymanie i remont nagrobka. Sam grób otrzymał dwie tabliczki okolicznościowe. Przechodząc obok, warto zatrzymać się na chwilę i oddać hołd Panu Franciszkowi. Znak pamięci „Tobie Polsko” ma formę proporczyka o rozmiarach 20 x 8 cm, wykonanego z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą znajduje się wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy „Grób Powstańca Śląskiego” i „Instytut Pamięci Narodowej”. Proporzec jest wzorowany na sztandarze powstańczym, który wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu.
Franciszek Pstrucha (s. Piotra i Joanny z d. Miś) urodził się 24 września 1902 r. w Bieruniu Nowym. W latach 1919-1921 należał do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Brał udział w trzech powstaniach śląskich. Podczas I powstania walczył w szeregach 4 i 5 kompanii pułku pszczyńskiego. W czasie II powstania działał głównie na terenie Bierunia Nowego. Franciszek Pstrucha wspierał również akcję plebiscytową. Działał w ramach Towarzystwa Śpiewaczego „Wisła” oraz Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W czasie II wojny światowej trafił do KL Dachau, a następnie przeniesiono go do KL Buchenwald (nr obozowy 3036), gdzie przebywał do wyzwolenia. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1946 r.), Śląskim Krzyżem Powstańczym (1947 r.), Krzyżem Walecznych oraz Gwiazdą Górnośląską. Zmarł 10 marca 1948 r. w Nysie.
